گيت ضد سرقت فروشگاهي چيست؟
گيت هاي ضد سرقت فروشگاهي يا همان گيت امنيتي فروشگاهي به دستگاهي گفته ميشود كه در خروجي يك فروشگاه نصب ميشود و از خروج غير مجاز اجناس فروشگاه جلوگيري به عمل مي آورد. در يك فروشگاه كه داراي اين نوع گيت هاي امنيتي ميباشد، قطعات پلاستيكي يا كاغذي كوچكي بر روي اجناس نصب ميشود كه اين قطعات به تگ يا ليبل معروفند.
تکنولوژی گيت ضد سرقت فروشگاهي
سيستم گيت امنيتي ضد سرقت فروشگاهي زير مجموعه اي از سيستم هاي شناسايي توسط امواج راديويي (RFID) است كه تحت عنوان EAS Electrical Article) Surveillance) نامگذاري شده است. تمامي تگ ها در اين تكنولوژي اصطلاحا پسيو مي باشند و نياز به هيچگونه تغذيه اي اعم از برق يا باطري ندارد به همين علت تگ ها داراي طول عمر بسيار طولاني از نظر الكترونيكي مي باشند و از اين نظر نسبت به تگ هاي سيستم هاي RFID با نسبت گيرايي و سختي مشابه داراي قيمت بسيار نازل و صرفه اقتصادي است.
تفاوت تكنولوژي RFID و EAS
همانطور كه اشاره شد، تكنولوژي EAS زير مجموعه اي از تكنولوژي RFID ميباشد كه به آن RFID تك بيتي هم اطلاق ميشود. اين بدان معناست كه در تكنولوژي RFID ، تگ ها حاوي اطلاعات ذخيره شده اي ميباشند كه اين اطلاعات بيشتر كاربرد انبار داري دارد. مثلا انباري را در نظر بگيريد كه روي همه جعبه ها، تگ RFID نصب شده است و اطلاعات محتوي جعبه ها درون حافظه تگ هاي RFID قبلا وارد شده است. اين اطلاعات شامل تاريخ ورود جعبه به انبار، محتواي جعبه ها از نظر نوع جنس، كيفيت، تعداد و ... است. شخص انبار دار ميتواند با يك دستگاه RFID Reader كه ابعاد آن كمي بزرگتر از تلفن همراه ميباشد، در انبار حركت كند و بدون نياز به باز كردن جعبه ها از محتوي آنها باخبر شود. همچنين بانصب گيت هاي RFID جلوي درب انبار، هنگامي كه جعبه اي از انبار خارج ميشود، به طور خودكار تگ نصب شده بر روي جعبه، اطلاعات كالاي خروجي را به گيت ها ارسال ميكند و گيت ها به نوبه خود اطلاعات را به كامپيوتر انتقال ميدهند كه در اين صورت يك انبارداري مكانيزه نتيجه استفاده از اين تكنولوژي در انبار ميباشد. همانطور كه گفته شد تگ RFID محتوي اطلاعات ميباشد و از اين جهت مجهز به مدارات و قطعات مختلف از جمله آنتن، چيپ حافظه براي ذخيره اطلاعات، مدولاتور و دمدولاتور اطلاعات و ... است. اما در تگ EAS (تگ سيستم ضد سرقت فروشگاهي) تنها مدار ساده اي وجود دارد كه پيغام وجود يا عدم وجود تگ را براي آنتن ها ارسال ميكند (به همين علت به EAS نام RFID ي تك بيتي هم اطلاق ميشود) . و آنتن هاي نصب شده در خروجي (گيت ها) بر اساس امواجي مبتني بر حضور تگ، آلارم ميدهند.
تکنولوژی های مختلف گيت ضد سرقت فروشگاهي (EAS)
1 . گيت هاي EM
2. گيت هاي RF
3 . گیت های AM
1. گيت فروشگاهی EM Electromagnetic
گيت فروشگاهی EM داراي در فركانس كاري كمتر از 10 كيلوهرتز كار ميكند (معمولا حدود 3 كيلوهرتز). به علت برخي ويژگي هاي فني از جمله پايين بودن فركانس، گيت ضد سرقت EM به صورت تك پايه قابل نصب نميباشد و حتما بايد به صورت دوپايه نصب شود. همچنين آنتن هاي گيت EM ميتوانند حداكثر 80 سانتي متر از ورودي را پوشش دهند. (برد موثر) . به علاوه ابعاد آنتن هاي اين نوع گيت حدود 150 x 80 x 10 سانتي متر است كه ابعاد عرضي آن (80 سانتي متر) در مقايسه با گیت های RF و گیت های فروشگاهی AM رايج در بازار حدود دو برابر است و از اين جهت در تمام فروشگاه هاي هدف، قابل نصب شدن نيست. به علاوه پايين بودن برد موثر سیستم EM، باعث محدود شدن كاربرد هاي آن شده است. اما نقطه قوت گیت های ضد سرقت EM، ليبل EM است كه به علت كوچك بودن و ساده بودن ، كاربرد هاي به خصوصي را داراست.
يكي از كاربرد هاي گيت حفاظتی EM براي محافظت از اشيايي همچون طلا و جواهر است. ليبل EM به دليل پايين بودن فركانس كاري گيت امنیتی EM ، ميتواند عملكرد بهتري نسبت به ساير گيت هاي ضد سرقت فروشگاهی در مجاورت اشياي فلزي داشته باشد. به علاوه اين ليبل قابليت فعال و غير فعال شدن دارد و از اين بابت كاربرد وسيعي در محافظت از كتابها در كتابخانه ها دارد. يك كتابخانه را در نظر بگيريد كه تو سط گيت هاي EM محافظت ميشود(گیت کتابخانه ای). ليبل هاي EM درون شيرازه كتابها جاسازي شده است. قبل از اينكه شخص، كتاب را تحويل بگيرد، كتابدار مشخصات كتاب را در كامپيوتر ثبت ميكند و سپس با قرار دادن كتاب بر روي دستگاه غير فعال ساز(Deactivator)، اقدام به غير فعال ساختن ليبل جاسازي شده داخل شيرازه كتاب ميكند و سپس كتاب را به شخص متقاضي تحويل ميدهد. هنگامي كه كتاب به كتابخانه باز ميگردد، كتابدار بعد از تحويل گرفتن و ثبت مشخصات در كامپيوتر، ليبل EM جاسازي شده در كتاب را با قرار دادن كتاب بر روي دستگاه Reactivator دوباره فعال ميكند و به قفسه باز ميگرداند. چنانچه كتاب بدون اجازه كتابدار خارج شود، به علت فعال بودن ليبل جاسازي شده در كتاب، گيت EM نصب شده در خروجي كتابخانه آلارم ميدهد و كتابدار را از اين خروج غير مجاز باخبر ميسازد.
به علت پايين بودن بيش از حد فركانس كاري گيت EM نويز پذيري آن در محيط هاي فروشگاهي به شدت بالاست به طوري كه منابع تغذيه سوئيچينگ از هر نوع ميتوانند باعث تضعيف شديد و از كار افتادن عملكرد اين گيت شوند. همچنين به طور طبيعي آلارم هاي خطاي اين گيت نسبت به انواع دزدگیر های فروشگاهی AM و RF بالاست.
از جمله ويژگي هاي ديگر دستگاه EM مصرف توان بالاي آن است كه در حالت استاندارد مصرفي در حد 300 تا 500 وات دارد.
در گيت هاي EM ساز و كار تشخيص تگ ها بيشتر بر اساس back scatter آلياژي از فلز است كه درون ليبل EM قرار دارد به همين علت ممكن است بعضا اشياي فلزي به خصوص كه همراه افراد است با اينكه تگ نيست، اما باعث آلارم خطاي دستگاه شود.
گيت EM به علت تشخيص امواج تگ با حالت back scatter، داراي مدارات پيچيده تري ميباشد و از اين بابت داراي قيمت بسيار بالاتري نسبت به AM و RF است و طبيعتا هزينه تعمير و نگهداري آن بالاست.
2. گيت هاي فروشگاهی RF Radio Frequency
همانطور كه از نام اين نوع گيت ها پيداست فركانس كاري آنان در محدوده كاري فركانس راديويي است. فركانس رايج اين نوع گيت ها 8.2 مگاهرتز ميباشد. سازوكار عملكرد گيت هاي RF به اين نحو است كه آنتن فرستنده محدوده فركانسي مشخصي را حول 8 مگاهرتز جاروب ميكند (Frequency Sweep) و بر اثر عبور تگ، افت امپدانس روي آنتن گيرنده باعث آلارم ميشود. اما از نقطه ضعف اين دستگاه ها اين است كه يك دستگاه RF به سبب جاروب فركانسي مداوم در محدوده مشخص، ممكن است دچار تداخل با ديگر دستگاه هاي مجاوري گردد كه در فركانس مشابه كار ميكنند يعني يك دستگاه RF ميتواند نقش تگ RF را براي گیت هاي RF ديگر شبيه سازي كند و از آنجاييكه تقريبا هيچ استاندارد سنكرون سازي مشخص جهاني براي گيت هاي ضد سرقت فروشگاهی RF تعريف نشده است، بحث تداخل يكي از معضلات گيت هاي هم فركانس RFميباشد. فروشگاه شماره يك را در نظر بگيريد كه در آن يك گيت فروشگاهی RF با فركانس 8.2 مگاهرتز نصب شده است و دستگاه به خوبي كار ميكند. بعد از مدتي يك گيت RF از يك كمپاني ديگر و هم فركانس (8.2 مگاهرتز) در يكي از فروشگاه هاي مجاور(شعاع 150 متري) نصب ميگردد. در اين صورت احتمال از كار افتادن دستگاه فروشگاه شماره يك وجود دارد يا احتمال از كار افتادن دستگاه نصب شده در فروشگاه دوم به دليل تداخل با دستگاه فروشگاه اول وجود دارد. مختل شدن کارکرد فنی گيت RF يا مختل كردن يك گيت RF توسط گيت ديگر، بستگي به پارامتر هاي متعددي از جمله سرعت جاروب فركانسي، ميزان توان تشعشعي فرستنده آنتن گیت، حساسيت گيرنده و فاصله دو گیت نصب شده از يكديگر دارد.
براي حل مشكل تداخل احتمالي گيت هاي ضد سرقت RF، تدبيري توسط برخي از كمپاني هاي توليد كننده اين گيت ها انديشيده شده است و آن هم توليد گيت هاي RF مولتي فركانس است (Multi Frequency) . به اين معنا كه يك گيت RF مولتي فركانس ميتواند با چند فركانس جاروب مختلف مثلا 8 مگاهرتز، 5 مگاهرتز، 4 مگاهرتز و 3 مگاهرتز كار كند. به اين منظور، چنانچه كه اين گيت دچار تداخل با گيت RF ديگري با فركانس مشابه گردد، فركانس جاروب را تغيير ميدهند و در اين صورت خطر تداخل برطرف ميگردد. اما بايد كليه تگ هاي فروشگاه به علت تغيير فركانس جاروب گيت RF، تغيير كند. زيرا فركانس كاري تگ ها ثابت است. پس براي برون رفت از مشكل تداخل گيت هاي RF بايد از سيستم هاي مولتي فركانس استفاده نمود و همچنين بايد تگ هايي با فركانس هاي مختلف در اختيار داشت تا به محض بروز مشكل تداخل، فركانس كاري دستگاه را تغيير داد و تگ ها بسته به فركانس انتخابي تعويض شود.
از نقاط قوت سيستم هاي RF ميتوان به ليبل آنها اشاره نمود كه به دليل سادگي تكنولوژي ساخت، نسبت به ليبل هاي ديگر داراي قيمت نسبتا ارزان تري ميباشد و به دليل ارزان بودن و شكل فيزيكي تخت آن در محافظت از كتابها در يك كتابفروشي به كار ميرود. اين ليبل ها پس از پرداخت وجه كتاب به صندوق دار توسط دستگاه غير فعال ساز (Deactivator) براي هميشه غير فعال ميشود و بر خلاف ليبل هاي EM قابليت دوباره فعال شدن را ندارد.
از نقاط ضعف ليبل هاي RF آن است كه ليبل هاي RF براي محافظت از اشيايي مثل اغلب ظروف كه محتوي مايعات هستند همچون محافظت از عطر و ادكلن ها، محافظت از لوازم آرایشی و .... به علت بالا بودن فركانس كاري و عدم عبور موج با فركانس مگاهرتز از مايعات ، كاربردي نميباشد.
همچنين ليبل های RF و تگ هاي RF براي محافظت از اشيايي مثل طلا و جواهر قابل استفاده نيستند زيرا ميزان هر چند اندك فلز باعث از تنظيم خارج شدن ليبل ها و تگ هاي RF از فركانس اصلي ميشود.
تکنولوژی های مختلف گيت ضد سرقت فروشگاهي (EAS)
گيت هاي امنيتي ضد سرقت، برحسب كاربرد، كارايي و فركانس كاري، به سه دسته عمده تقسيم ميشوند. كه عبارتند از :
1 . گيت هاي EM
2. گيت هاي RF
3. گيت هاي AM
1. گيت فروشگاهی EM Electromagnetic
گيت فروشگاهی EM داراي در فركانس كاري كمتر از 10 كيلوهرتز كار ميكند (معمولا حدود 3 كيلوهرتز). به علت برخي ويژگي هاي فني از جمله پايين بودن فركانس، گيت ضد سرقت EM به صورت تك پايه قابل نصب نميباشد و حتما بايد به صورت دوپايه نصب شود. همچنين آنتن هاي گيت EM ميتوانند حداكثر 80 سانتي متر از ورودي را پوشش دهند. (برد موثر) . به علاوه ابعاد آنتن هاي اين نوع گيت حدود 150 x 80 x 10 سانتي متر است كه ابعاد عرضي آن (80 سانتي متر) در مقايسه با گیت های RF و گیت های فروشگاهی AM رايج در بازار حدود دو برابر است و از اين جهت در تمام فروشگاه هاي هدف، قابل نصب شدن نيست. به علاوه پايين بودن برد موثر سیستم EM، باعث محدود شدن كاربرد هاي آن شده است. اما نقطه قوت گیت های ضد سرقت EM، ليبل EM است كه به علت كوچك بودن و ساده بودن ، كاربرد هاي به خصوصي را داراست.
يكي از كاربرد هاي گيت حفاظتی EM براي محافظت از اشيايي همچون طلا و جواهر است. ليبل EM به دليل پايين بودن فركانس كاري گيت امنیتی EM ، ميتواند عملكرد بهتري نسبت به ساير گيت هاي ضد سرقت فروشگاهی در مجاورت اشياي فلزي داشته باشد. به علاوه اين ليبل قابليت فعال و غير فعال شدن دارد و از اين بابت كاربرد وسيعي در محافظت از كتابها در كتابخانه ها دارد. يك كتابخانه را در نظر بگيريد كه تو سط گيت هاي EM محافظت ميشود(گیت کتابخانه ای). ليبل هاي EM درون شيرازه كتابها جاسازي شده است. قبل از اينكه شخص، كتاب را تحويل بگيرد، كتابدار مشخصات كتاب را در كامپيوتر ثبت ميكند و سپس با قرار دادن كتاب بر روي دستگاه غير فعال ساز(Deactivator)، اقدام به غير فعال ساختن ليبل جاسازي شده داخل شيرازه كتاب ميكند و سپس كتاب را به شخص متقاضي تحويل ميدهد. هنگامي كه كتاب به كتابخانه باز ميگردد، كتابدار بعد از تحويل گرفتن و ثبت مشخصات در كامپيوتر، ليبل EM جاسازي شده در كتاب را با قرار دادن كتاب بر روي دستگاه Reactivator دوباره فعال ميكند و به قفسه باز ميگرداند. چنانچه كتاب بدون اجازه كتابدار خارج شود، به علت فعال بودن ليبل جاسازي شده در كتاب، گيت EM نصب شده در خروجي كتابخانه آلارم ميدهد و كتابدار را از اين خروج غير مجاز باخبر ميسازد.
به علت پايين بودن بيش از حد فركانس كاري گيت EM نويز پذيري آن در محيط هاي فروشگاهي به شدت بالاست به طوري كه منابع تغذيه سوئيچينگ از هر نوع ميتوانند باعث تضعيف شديد و از كار افتادن عملكرد اين گيت شوند. همچنين به طور طبيعي آلارم هاي خطاي اين گيت نسبت به انواع دزدگیر های فروشگاهی AM و RF بالاست.
از جمله ويژگي هاي ديگر دستگاه EM مصرف توان بالاي آن است كه در حالت استاندارد مصرفي در حد 300 تا 500 وات دارد.
در گيت هاي EM ساز و كار تشخيص تگ ها بيشتر بر اساس back scatter آلياژي از فلز است كه درون ليبل EM قرار دارد به همين علت ممكن است بعضا اشياي فلزي به خصوص كه همراه افراد است با اينكه تگ نيست، اما باعث آلارم خطاي دستگاه شود.
گيت EM به علت تشخيص امواج تگ با حالت back scatter، داراي مدارات پيچيده تري ميباشد و از اين بابت داراي قيمت بسيار بالاتري نسبت به AM و RF است و طبيعتا هزينه تعمير و نگهداري آن بالاست.
2. گيت هاي فروشگاهی RF Radio Frequency
همانطور كه از نام اين نوع گيت ها پيداست فركانس كاري آنان در محدوده كاري فركانس راديويي است. فركانس رايج اين نوع گيت ها 8.2 مگاهرتز ميباشد. سازوكار عملكرد گيت هاي RF به اين نحو است كه آنتن فرستنده محدوده فركانسي مشخصي را حول 8 مگاهرتز جاروب ميكند (Frequency Sweep) و بر اثر عبور تگ، افت امپدانس روي آنتن گيرنده باعث آلارم ميشود. اما از نقطه ضعف اين دستگاه ها اين است كه يك دستگاه RF به سبب جاروب فركانسي مداوم در محدوده مشخص، ممكن است دچار تداخل با ديگر دستگاه هاي مجاوري گردد كه در فركانس مشابه كار ميكنند يعني يك دستگاه RF ميتواند نقش تگ RF را براي گیت هاي RF ديگر شبيه سازي كند و از آنجاييكه تقريبا هيچ استاندارد سنكرون سازي مشخص جهاني براي گيت هاي ضد سرقت فروشگاهی RF تعريف نشده است، بحث تداخل يكي از معضلات گيت هاي هم فركانس RFميباشد. فروشگاه شماره يك را در نظر بگيريد كه در آن يك گيت فروشگاهی RF با فركانس 8.2 مگاهرتز نصب شده است و دستگاه به خوبي كار ميكند. بعد از مدتي يك گيت RF از يك كمپاني ديگر و هم فركانس (8.2 مگاهرتز) در يكي از فروشگاه هاي مجاور(شعاع 150 متري) نصب ميگردد. در اين صورت احتمال از كار افتادن دستگاه فروشگاه شماره يك وجود دارد يا احتمال از كار افتادن دستگاه نصب شده در فروشگاه دوم به دليل تداخل با دستگاه فروشگاه اول وجود دارد. مختل شدن کارکرد فنی گيت RF يا مختل كردن يك گيت RF توسط گيت ديگر، بستگي به پارامتر هاي متعددي از جمله سرعت جاروب فركانسي، ميزان توان تشعشعي فرستنده آنتن گیت، حساسيت گيرنده و فاصله دو گیت نصب شده از يكديگر دارد.
براي حل مشكل تداخل احتمالي گيت هاي ضد سرقت RF، تدبيري توسط برخي از كمپاني هاي توليد كننده اين گيت ها انديشيده شده است و آن هم توليد گيت هاي RF مولتي فركانس است (Multi Frequency) . به اين معنا كه يك گيت RF مولتي فركانس ميتواند با چند فركانس جاروب مختلف مثلا 8 مگاهرتز، 5 مگاهرتز، 4 مگاهرتز و 3 مگاهرتز كار كند. به اين منظور، چنانچه كه اين گيت دچار تداخل با گيت RF ديگري با فركانس مشابه گردد، فركانس جاروب را تغيير ميدهند و در اين صورت خطر تداخل برطرف ميگردد. اما بايد كليه تگ هاي فروشگاه به علت تغيير فركانس جاروب گيت RF، تغيير كند. زيرا فركانس كاري تگ ها ثابت است. پس براي برون رفت از مشكل تداخل گيت هاي RF بايد از سيستم هاي مولتي فركانس استفاده نمود و همچنين بايد تگ هايي با فركانس هاي مختلف در اختيار داشت تا به محض بروز مشكل تداخل، فركانس كاري دستگاه را تغيير داد و تگ ها بسته به فركانس انتخابي تعويض شود.
از نقاط قوت سيستم هاي RF ميتوان به ليبل آنها اشاره نمود كه به دليل سادگي تكنولوژي ساخت، نسبت به ليبل هاي ديگر داراي قيمت نسبتا ارزان تري ميباشد و به دليل ارزان بودن و شكل فيزيكي تخت آن در محافظت از كتابها در يك كتابفروشي به كار ميرود. اين ليبل ها پس از پرداخت وجه كتاب به صندوق دار توسط دستگاه غير فعال ساز (Deactivator) براي هميشه غير فعال ميشود و بر خلاف ليبل هاي EM قابليت دوباره فعال شدن را ندارد.
از نقاط ضعف ليبل هاي RF آن است كه ليبل هاي RF براي محافظت از اشيايي مثل اغلب ظروف كه محتوي مايعات هستند همچون محافظت از عطر و ادكلن ها، محافظت از لوازم آرایشی و .... به علت بالا بودن فركانس كاري و عدم عبور موج با فركانس مگاهرتز از مايعات ، كاربردي نميباشد.
همچنين ليبل های RF و تگ هاي RF براي محافظت از اشيايي مثل طلا و جواهر قابل استفاده نيستند زيرا ميزان هر چند اندك فلز باعث از تنظيم خارج شدن ليبل ها و تگ هاي RF از فركانس اصلي ميشود.
3. گيت هاي فروشگاهی AM Acousto-Magnetic
گيت هاي فروشگاهی AM داراي فركانس كاري ثابت 58 كيلوهرتز ميباشند. اين نوع گيت ها داراي ويژگي هاي به خصوصي نسبت به نمونه هاي RF و EM ميباشند كه برخي از اين موارد عبارتند از:
1. پوشش محدوده وسيعتري براي محافظت در درگاه خروجي فروشگاه (برای مثال 4 متر در مدل ورژن 4 تولیدی ایمن موج)
2. دقت عملكرد دستگاه در تشخيص عبور تگ از بين گيت ها با سرعت ها و زواياي مختلف
3. سنكرون بودن (عدم تداخل) دستگاه هاي AM به علت تبعيت از يك سازوكار سنكرون سازي استاندارد.
4. تك فركانس بودن 58 كيلو هرتز (برعكس RF ها كه داراي فركانس هاي كاري مختلفي اند)
5. ليبل AM به علت دقت بالاتر داراي كاربرد هاي بسيار وسيع تري نسبت به نوع RF و EM ميباشد.
گيت هاي ضد سرقت فروشگاهي AM ميتوانند محدوده وسيع تري از درگاه خروجي فروشگاه را پوشش دهند. براي مثال گيت ضد سرقت شركت ايمن موج مدل هاي سري SWG قادر است تا حدود 2 متر از درگاه ورودي را در حالت دو پايه (نصب در طرفين درب خروجي) و 2.4 متر درحالت تك پايه (نصب در وسط درب خروجي) را به نحو موثر تري نسبت بهRF و EM پوشش دهد.
در دستگاه هاي AM ، سرعت detection تگ نسبت به نمونه هاي ديگر بالاتر است به نحوي كه چنانچه حتي تگ با سرعت بالا از بين گيت ها عبور كند، دستگاه قادر به تشخيص عبور تگ ميباشد. مشكل تداخل احتمالي گيت هاي هم فركانس در گيت هاي امنيتي ضد سرقت RF، در گيت هاي AM با تبعيت از استاندارد سنكرون سازي حل شده است.
از آنجاييكه گيت هاي ضد سرقت AM دچار تداخل نميشوند، بنابراين داراي يك فركانس واحد اند و اين مزيت را در پي دارد كه ديگر نيازي به داشتن تگ ها با فركانس هاي متعدد نيست.
ليبل AM با توجه به اينكه عملكرد مغناطيسي - آكوستيكي دارد، داراي دقت بيشتري نسبت به ليبل هاي ديگر انواع گيت هاست مخصوصا اينكه با توجه به فركانس پايين عملكرد ليبل AM و همچنين تگ AM، ميتوان از آن براي محافظت از اشيايي همچون عينك، طلا و جواهر،ظروف انواع مايعات مانند عطر و ادكلن و ... استفاده نمود.
منبع : ایمن موج - http://www.securitywave.ir