تعريف حسابداري:حسابداري شناسايي اندازه گيري ثبت وگزارش اطلاعات اقتصادي به استفاده كنندگان به گونه اي كه امكان قضاوت وتصميم گيري آگاهانه براي آنها فراهم شود.

استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری مجموعه کسانی هستند که جهت تصمیم گیری نیازمندند اطلاعات حسابداری را دریافت نمایند.استفاده کنندگان اطلاعات مالی 2 گروه هستند :استفاده کنندگان درون سازمان وبرون سازمانی .

استفاده کنندگان درون سازمانی در واقع مدیران و گردانندگان سازمان  می باشند.استفاده کنندگان برون سازمانی مجموعه اشخاص حقیقی وحقوقی خارج از سیستم موسسه هستند که برای تصمیم گیری وقضاوت آگاهانه مایلند اطلاعات حسابداری را دریافت کنند.

حسابداری مدیریت :

شاخه ای از حسابداری است که گزارش های درون سازمانی را جهت استفاده مدیران وگردانندگان عملیات سازمان تهیه می کنند.مدیران بااستفاده از اطلاعات دریافت شده از حسابداران به ارزیابی عملکرد گذشته کنترل فعالیت های جاری وبرنامه ریزی برای آینده اقدام می کنند.

 

حسابداری مالی:

حسابداری مالی شاخه ای ازحسابداری است که  گزارش های مالی برون سازمان را جهت استفاده مدیران وافراد  خارج از سازمان تهیه می کند.

گزارش درون سازمانی از ویژگی زیر برخوردار است:

1 ) جزو اسرار سازمان طلقی می شود

2 ) در فواصل زمانی نسبتا کوتاه تهیه می شود.

3 ) حاوی اطلاعات تفضیلی هستند

4 ) به مدیران وگردانندگان سازمان ارائه می شوند

حسابداران با استفاده از دانش تجربه وابزار مناسب اطلاعات مربوطه به فعالیت های مالی راشناسایی واندازه گیری کرده سپس به پردازش آنهااقدام می کند ودرنهایت اطلاعات را به شکل گزارش های مالی دراختیار کسانی قرار می دهندکه مایلندآنهارادر تصمیم گیریهای خودقراردهند.

تصمیم گیریهای اقتصادی افراد به فعالیت های اقتصادی منجر می شود وفعالیت های اقتصادی موجب می شود تااطلاعات اقتصادی به وجودآید.اطلاعات اقتصادی زمینه کار حسابداران رافراهم می کند.

طبقه بندی موسسات از نظر مالکیت:

-          عمومی

-         خصوصی

-         تعاونی

طبقه بندی موسسات از نظر نوع فعالیت:

-          خدماتی

-         بازرگانی

-         تولیدی

طبقه بندی موسسات از نظر هدف قعالیت:

-          انتفاعی

-         غیر انتفاعی

طبقه موسسه از نظر تعداد مالکین:

-          انفرادی

-         غیر انفرادی

سیستم حسابداری موجود در دنیای امروز سیستم حسابداری دوبل است .اساس وشالوده سیستم حسابداری دوبل معادله اصلی حسابداری است که در آن 

                                     داراییها  =  بدهی ها  +  سرمایه

دارایی  : داراییها به مجموعه اموال مطالبات وجوه نقد وتمامی چیزهایی که دارای منافع آتی باشد .

بدهی    : حق یا ادعای اشخاصی غیراز مالک موسسه نسبت به داراییها.

سرمایه : حق یا ادعای مالک یا مالکین نسبت به دارائیهای موسسه.

مثال 1 :موسسه ای 50000000 ریال دارایی داشته باشد وبدهی های موسسه 15000000 ریال باشد که این امر نشان گرآن است که صاحب موسسه 70 درصد موسسه را مالک می باشد و 30 درصد دارایی های موسسه به دیگران تعلق دارد.

                                               داراییها = بدهی ها + سرمایه

                                                  100% = 30 % + 70 % 

                                                                35000000 = X    بنابراین 50000000 = 15000000 + X

 

 

چرخه حسابداری شرکت های مختلف (خدماتی بازرگانی تولیدی):

امروز می خوام واستون از چرخه حسابداری در واحدهای مختلف بگم که به نظر خودم واقعا کامله ویه شرح جزئی هم فعلا در دسترس شما دوستان قرار میدم تا بعدا به شرح کامل هر کدام بپردازیم.

1 ) جمع آوری اسناد ومدارک مثبته :

منظور همان فاکتورفیش ورسیدهای پرداخت رسیدهای بانکی وغیره می باشد.

2 ) تجزیه وتحلیل اسناد ومدارک مثبته :

منظور تجزیه تحلیل یا همان دودو تاچهارتای یک حسابدار است کهمثلا اگر رسیدی یا فاکتوری در دست دارد جهت چگونگی  وغیره آن فکر می کند.

3 ) سند حسابداری :

پس از تجزیه وتحلیل حسابدار می بایست جهت ثبت های مربوطه به سند حسابداری رجوع کند که امروزه دراکثر ادارات در نرم افزارهای کا مپیوتری حسابداری انجام میگردد.

 4) دفتر روزنامه :

سپس می بایست از روی سند حسابداری دفتر روزنامه که جزء دفاتر قانونی می باشد ثبت گردد.که این نکته قابل ذکر است دفتر روزنامه دقیقا همانند سند حسابداری می باشد.

5 ) دفتر کل:

بعد از ثبت دفتر روزنامه می بایست مانده هرحساب در دفترکل که به صورت ریز هرحساب درآن گنجانده شده منتقل گردد.

6 ) دفترمعین :

بعد از دفتر کل نیز می باست هر کدام از حسابها که ریز دارند همانند بانک مثلا بانک ملی صادرات و....می بایست به صورت جزء وارد دفتر معین گردد.

 7) مانده گیری از حسابهای دفتر کل :

در پایان سال مالی می بایست از تمامی حسابهای دفتر کل مانده گیری کرد.

8 ) تراز آزمایشی :

پس از مانده گیری از حسابهای دفتر کل می بایست به ترتیب خاصی که بعدا در سرفصلی تحت عنوان تراز آزمایشی توضیح داده خواهد شد کلیه حسابها گنجانده گردد.قابل ذکر است که تراز آزمایشی دو ستونی می باشد .

9 ) اصلاح حسابها :

در پایان هر دوره مالی وپس از ایجاد ترازآزمایشی یکسری اصلاحات می بایست در دفاترمالی صورت گیرد.عمده این اصلاحات به استهلاک دارایی های ثابت همچنین مشخص نموده ذخیره مطالبات مشکوک الوصول وهزینه های اجاره وبیمه وحقوق هایی که بنا به دلایلی مثلا فراموشی حسابدار پرداخت نگردیده است می باشد.

10) ترازآزمایشی اصلاح شده :

پس از انجام اصلاحات می بایست حسابدار ترازآزمایشی ای را طراحی نموده که کلیه اصلاحات نیز در آن قید شده باشد.که نام  آن تراز آزمایشی اصلاح شده می باشد.

11) صورت سود وزیان :

نتیجه فعالیت هرشرکتی اعم از خدماتی بازرگانی وتولیدی از روی صورت سودوزیان مشخص می گردد که این صورت در هر واحدی به صورت متفاوتی با واحدهای دیگر می باشد.

12) صورت سرمایه :

صورت سرمایه نیز به ترتیب سرمایه اولیه وسپس اگر سرمایه گذاری مجددی وجود داشته باشد وهمچنین برداشت نیز کسر می گردد ودر نهایت سود یا زیان طی سال مالی اضافه یا کسر می گردد تا میزان سرمایه درپایان دوره مشخص گردد.صورت سرمایه در تمامی واحدهای خدماتی بازرگانی وتولیدی معمولا به یک شکل می باشد.

13) ترازنامه :

بیلان یا ترازنامه به 3 شکل طراحی می گردد که بعدا به صورت کامل توضیح داده خواهد شد .اما مهمترین آن ترازنامه به شکل T می باشدکه دارایی های در یک طرف ودر طرف دیگر مجموع بدهی ها وسرمایه درج می گردد که میبایست 2طرف با یکدیگر بر اساس معادله حسابداری برابر وتراز باشد.

14) بستن حسابهای موقت :

در هر شرکتی 2نوع حساب وجود دارد :حسابهای دائم وموقت.حسابهای موقت که در هر واحدی (خدماتی تولیدی وبازرگانی) متفاوت می باشد  در پایان سال معمولا به حساب خلاصه سود (زیان ) بسته می شوند.البته درتمامی واحدها هزینه به عنوان حساب موقت می باشد.

15) تراز اختتامی :

قبل از بستن حسابهای دائم می بایست لیستی از آن در صورتحسابی تحت عنوان ترازاختتامی تهیه گردد.

16) بستن حسابهای دائمی :

پس از بستن حسابهای موقت نوبت به بستن حسابهای دائم می رسد.عمده حسابهای دائمی شامل دارایی ها بدهی ها وسرمایه می باشد.

17) تراز افتتاحی در سال مالی جدید :

قبل از افتتاح  حسابهای دائم درسال مالی جدید می بایست لیستی از آن در صورتحسابی تحت عنوان ترازافتتاحیه تهیه گردد.

18) افتتاح حسابهای دائمی درسال مالی جدید :

تمامی حسابهای دائمی (دارایی بدهی سرمایه) با حساب ترازافتتاحی  افتتاح میگردند.

 

تعاریف اولیه حسابداری

در این درس ودرس بعدی به تعاریفی از مفاهیم اولیه حسابداری که در درس دوم هم به بعضی از اونها به صورت گذرا اشاره کردیم می پردازیم:

اسناد مثبته (اسناد ثابت کننده):در حسابداری مجموعه اسناد ومدارکی راکه دلالت بر وقوع یک معامله ویایک رویداد مالی نماید اسنادمثبته نامیده می شوند.مثل فیش آب وبرق وگاز وتلفن فیش بانکی فاکتور خرید وفروش و.....لازم به ذکراست اسناد مثبته حتما نمی بایست چاپی ودارای شکل بخصوصی باشد.بلکه شکل اسناد متنوع وگاها دست نویس است.

دلایل اهمیت اسناد مثبته اینست که اولا مبنای تجزیه وتحلیل وثبت رویدادمالی دراسناد ومدارک ودفاتر قانونی می باشند وثانیا به منظور پیگیری های بعدی لازم می باشند.اسناد مثبته حتما بایستی واضح روشن وبدون خدشه باشد.

سند حسابداری:نظربه اهمیت ثبت صحیح بدون خدشه وقلم خوردگی رویدادهای مالی دردفاتر قانونی لازم است بعد از تجزیه وتحلیل رویداد مالی وقبل از ثبت رویدادمالی در دفاتر قانونی رویدادمالی رادر یک فرم پیش نویس به نام سند حسابداری ثبت کنیم تاپس از وصول اطمینان ازدرستی ثبت مذکور رویداد را به دفاتر قانونی انتقال دهیم.بنابراین سند حسابداری برگه ای است که درآن رویدادهای مالی بعد ازتجزیه وتحلیل وقبل از ورود به دفاتر قانونی ثبت می شوند.در واقع رویداد مالی واقع می شود ،اسناد مثبته مرتبط جمع آوری می شود ،اسناد مثبته تجزیه وتحلیل می گردد. سند حسابداری تنظیم می گردد وسند حسابداری تایید می گردد ودرنهایت سند به دفاتر قانونی انتقال می یابد.سند حسابداری به سند روزنامه نیز مرسوم می باشد .لازم به ذکر است تنظیم ونگهداری سند حسابداری الزامی نیست.درواقع سند حسابداری پیش نویس دفاتر روزنامه وکل است.

دفاتر موسسه :دفاتر موسسات به 2 دسته تقسیم مشود :دفاتر رسمی (قانونی) – دفاترغیررسمی (کمکی)

دفاتر رسمی شامل دفترروزنامه(ثبت اولیه) ، دفتر کل (ثبت نهایی) ، دفتر دارایی ، دفتر کپیه.

دفاتر غیررسمی هم شامل دفتر معین ،دفتر خرید ،دفتر فروش ، دریافتی صندوق ، پرداختی صندوق و...... می باشد.

دفتر روزنامه :عبارت است از دفتری که رویدادهای مالی روزانه وبه ترتیب تاریخ وقوع درآنها ثبت می شوند.

دفتر کل :دفتری است که درآن مجموعه حسابهای یک موسسه به تفکیک نگداری می شوند ودفتر کل اصلیترین دفتر قانونی موسسه است ومعمولا ترازآزمایشی ،سود (زیان) ، صورت سرمایه وترازنامه ازروی آن تنظیم می شود.

درآمد : بهای خدمات انجام شده برای مشتریان که یا دریافت شده ویا وصول آن به آیند موکول می گردد.درحسابداری کلیه حسابداران ملزمند درآمد را به محض انجام کارشناسایی وثبت کنند.چه بهای آن دریافت شود وچه بهای آن به آینده موکول گردد که این اصل را اصل تحقق درآمد می نامند.

سه شکل ثبت درآمد:

1)      ثبت انجام خدمت ودریافت بهای آن :

                               بانک      ****

                                       درآمد     ****

2 ) ثبت انجام خدمت که بهای آن درآینده موکول می شود:

                             حسابهای دریافتنی      ****

                                      درآمد                    ****

 3 ) ثبت انجام خدمت ازمحل وصولی های قبلی:

                               پیش دریافت درآمد      ****

                                          درآمد                   ****

هزینه :مخارجی که موسسات بابت کسب درآمد متحمل می شوند اصطلاحا هزینه نامیده می شوند.هزینه به 3 شکل انجام می گیرند :

1 ) هزینه های نقدی:

                         هزینه حقوق     ****

                                 نقدوبانک           ****

2 ) هزینه های غیرنقدی:

                        هزینه حقوق    ****

                                حقوق پرداختنی  ****

3 ) هزینه های از محل پیش پرداختها:

                        هزینه اجاره    ****

                               پیش پرداخت اجاره    ****

قاعده: کل پیش پرداخت ها دارایی بوده وکل پیش دریافت ها بدهی محسوب می شوند.

هزینه ها به محض تحمل می بایستی ثبت شود چه بهای آنها پرداخت شود وچه بهای پرداخت آنها به آینده موکول گردد.اصل مقابله درآمد با هزینه که به این اصل که به اصل تطابق نیز مرسوم است ونام دیگر آن اصل وضع هزینه های یک دوره از درآمدهای همان دوره نیز می باشد بیانگراین معناست که کلیه درآمدهای کسب شده دریک دوره مالی با تمامی هزینه های تحمل شده درهمان دوره مالی می بایستی مقابله شود.

 

 

تعاریف اولیه حسابداری/قسمت دوم

تعریف سود وزیان:صورتحساب سود وزیان یک صورت حساب مالی است که درآن کلیه درآمدهای کسب شده دریکدوره مالی با کلیه هزیه های انجام شده درهمان دوره مالی مقابله می شود .نتیجه سودوزیان به 3 شکل مشخص می گردد.

سود ویژه = درآمد> هزینه ها

زیان ویژه = درآمد<هزینه ها

نه سود نه زیان سربه سر= درآمد = هزینه ها

صورت حساب سودوزیان برای یک دوره مالی تهیه وتنظیم می شود درحالی که ترازنامه دریک تاریخ مشخص وضعیت مالی موسسه را نشان می دهد.

دفتر معین: در برخی موارد حسابداران به اصلاعاتی جزئی تر از آنچه که در دفتر کل ثبت شده نیازدارند این اطلاعات جزئی را در دفتری کمکی به نام دفتر معین ثبت می کنند.پس دفتر معین دفتری است که بعضی از سرفصل های دفتر کل راتشریح می کند.

اصلاح حسابها : در حسابداری در پایان دوره مالی مانده برخی از حسابها می بایستی اصلاح وتعدیل گردد.اصلاح حسابها به منظور رعایت اصل وضع هزینه های یک دوره از درآمدهای همان دوره انجام می شود ودریک موسسه خدماتی حسابها به دو گروه زیر طبقه بندی می شود:

حسابهای دائمی : مانده حسابهای دائمی از یک دوره مالی به دوره مالی بعد انتقال می یابد.که این حسابها شامل موارد زیر می باشد: دارایی ، بدهی ، سرمایه

حسابهای موقت : به مجموعه حسابهایی گفته می شود که به یک دوره مالی به خصوص مربوط می شود وبه دوره های مالی قبل وبعد مربوط نمی شود. وشامل موارد زیل می شود:

درآمد و هزینه ، برداشت ، خلاصه سود وزیان

حسابهای مختلط : به حسابهایی گفته می شوند که قسمتی ازآنها دائمی وقسمتی موقت است .درواقع بخشی از آنها سودوزیانی وبخشی دیگر ترازنامه ای اند.و مهمترین آنها عبارتند از:

-  پیش پرداختها که منقضی شده آن در سرفصل هزینه های باید قرار بگیرد و منقضی نشده آن جزء دارایی های می باشد.

-  پیش دریافتها که در پایان دوره مالی به دو بخش تقسیم می شوند : یکی بخش تحقق یافته (درآمد) ودیگری بخش تحقق نیافته ( بدهی )

- ملزومات یک حساب مختلط است که مانده آن در 29 اسقند می بایست در اصلاح حسابها که بعد توضیح خواهیم داد اصلاح شود ودر واقع ملزومات مصرف شده جزء هزینه و مصرف نشده آن کماکان جزء دارایی می باشد.

سیستم حسابداری نقدی: تمامی رویدادهای مالی هنگام شناسایی ودرصورت دریافت یا پرداخت وجه ثبت می شوند.دراین سیستم درآمدهای نسیه وهزینه های نسیه ثبت نمی شوند.

سیستم حسابداری تعهدی : رویدادهای مالی نقدی وغیرنقدی ثبت ومنعکس می شود.سیستم حسابداری متداول در دنیای امروز سیستم حسابداری تعهدی می باشد.